Muzeum Zoologiczne

1. Muzeum Zoologiczne

2. Pracownicy

prof. dr hab. Dariusz Iwan (kierownik)

mgr Arkadiusz Cegliński,Izabela Dardzińska,dr hab. Marcin Kamiński, Ryan Lumen (doktorant)

mgr Dominika Mierzwa-Szymkowiak (zastępca kierownika),dr Marcin Raś, mgr Przemysław Szymroszczyk

3. Tematyka badawcza

Filogeneza i ewolucja chrząszczy z rodziny Tenebrionidae, przystosowania do życia w warunkach obszarów suchych i pustyń.

Aparat lokomotoryczny u chrząszczy – morfologia porównawcza egzoszkieletu, układu oddechowego i mięśniowego.

Czynniki środowiskowe wpływające na rozwój muszli i rozprzestrzenienie ślimaka Caucasotachea vindobonensis w Polsce.

Naukowa kolekcja zoologiczna Muzeum i Instytutu Zoologii PAN, historia nauk przyrodniczych w Polsce.

Słowa kluczowe:

Systematyka, zoogeografia, filogenetyka, biologia porównawcza, morfologia, chrząszcze, Coleoptera, Tenebrionidae, ślimaki, Mollusca, historia zoologii, zbiory zoologiczne.

4. Wykaz projektów/grantów (2017-2022)

Geneza amfitropikalnych dysjunkcji zasięgów zwierząt: analiza wzorców występowania bezskrzydłych chrząszczy z rodziny Tenebrionidae (Coleoptera). Grant NCN nr 2014/13/D/NZ8/02428. Wykonawca Kamiński M.J. (kierownik). Okres realizacji: 2015–2018.

Filogeneza i ewolucja morfologii stadiów larwalnych chrząszczy z plemienia Pedinini (Coleotera, Tenebrionidae). Grant wewnętrzny MiIZ PAN (GWIAZDA). Okres realizacji: 2017–2019. Wykonawcy: M. Kamiński (kierownik).

Typy budowy układu tchawkowego w obrębie nadrodziny Scaraboidea oraz ich korelacja z rozwojem filogetycznym taksonu. Grant wewnętrzny MiIZ PAN (GWIAZDA). Okres realizacji: 2017–2019. Wykonawcy: M. Raś (kierownik).

Rozwój postembrionalny układu oddechowego bezskrzydłych chrząszczy w kontekście ewolucji owadów holometabolicznych. Grant NCN nr 2016/23/N/NZ8/02815. Wykonawcy: Raś M. (kierownik), Iwan D. (opiekun naukowy). Okres realizacji: 2017–2019.

A catalogue of the tribe Sepidiini Eschscholtz, 1829 (Tenebrionidae: Pimeliinae) of the world. Grant badawczy: SMALL GRANTS FOR BEETLE NOMENCLATURE z University of Illinois, USA. Okres realizacji: 2019. Uczestnicy z MIZ: Kamiński M.J. (kierownik). Projekt miał na celu stworzenie i digitalizację katalogu chrząszczy z plemienia Sepidiini (rodzina mącznikowate).

Uncovering the Desert Darkling Beetles (Tenebrionidae: Pimeliinae): Phylogenomics, phenomics, and biogeography in a megadiverse global radiation. NSF (USA) Division Of Environmental Biology. Uczestnicy z MIZ: Kamiński M.J. (Postdoctoral Fellow). Okres realizacji: 2020. https://www.nsf.gov/awardsearch/showAward?AWD_ID=1754630&HistoricalAwards=false Opis: Projekt ma na celu przedstawienie hipotezy o filogenezie podrodziny Pimeliinae (Tenebrionidae).

Grant Synthesys (DE-TAF-4948): “Adaptation of darkling beetle wing covers to a life in arid areas”. Wykonawcy: M. Raś (kierownik). Okres realizacji: 2020. Projekt ma na celu określenie budowy morfologicznej pokryw chrząszczy pustynnych należących do rodziny Tenebrionidae. Wykorzystane zostaną metody morfometrii geometrycznej na podstawie modeli 3D uzyskanych przy pomocy mikrotomografu komputerowego znajdującego się w Zoological Research Museum Alexander Koenig w Bon.

Grant badawczy DESY (Deutsches Elektronen-Synchrotron, Proposal I-20200490 EC): “Interactions between the tracheal system and the inner anatomy in insects.” Wykonawcy: M. Raś (kierownik). Okres realizacji: 2020. W ramach projektu do badań anatomicznych owadów wykorzystany zostanie synchrotron znajdujący się w Hamburgu (Deutsches Elektronen-Synchrotron). Dzięki zastosowaniu tego urządzenia przeprowadzona zostanie analiza budowy układu tchawkowego z niespotykaną dotąd dokładnością. Pozwoli to na określenie powiązań układu oddechowego owadów z strukturami wewnętrznymi.

The Coleopterists Society Ross Taylor and Joyce Rockenbach Bell Research Grant. Unraveling the diversity of Helopinina Latreille (Coleoptera: Tenebrionidae): an illustrated catalogue of the subtribe and initial taxonomic revision. Wykonawcy: M. Kamiński (kierownik), R. Lumen (wykonawca). Okres realizacji: 2020-2021. Opis: Projekt ma na celu stworzenie katalogu nazw rodzajowych i gatunkowych reprezentujących podplemię Helopinina.

Rekonstrukcja i opracowanie zbiorów naukowych Gabinetu Zoologicznego Uniwersytetu Warszawskiego. Od XVIII wiecznego Musaeum Polonicum do Narodowego Muzeum Przyrodniczego. Program Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego pod nazwą „Narodowy Program Rozwoju Humanistyki”, nr 0038/NPRH8/H11/87/2020, Wydział Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego (kierownik: H. Kowalski). Uczestnicy z MIZ: D. Iwan. M. Raś, D. Mierzwa-Szymkowiak. Okres realizacji: 2020-2025. Opis: projekt ma na celu odtworzenie na podstawie dokumentacji archiwalnej i muzealnej oraz publikacji naukowych zawartości zbiorów Gabinetu Zoologicznego, opracowanie ich losów, a także biogramów osób związanych z Gabinetem.

Sekwencjonowanie nowej generacji a historyczne zbiory chrząszczy: filogeneza plemienia Platynotini (Tenebrionidae). Grant NCN 2020/37/B/NZ8/02496. Projekt własny. Wykonawcy: Kamiński M. J (kierownik), Iwan D. (wykonawca), R. Lumen (doktorant). Okres realizacji: 2021–2025.

5. Wykaz publikacji (2017-2022)

ORYGINALNE PRACE NAUKOWE

Artykuły opublikowane w czasopismach z wykazu MEiN

Breure A. S. H., Mierzwa-Szymkowiak D., Kowalewska-Groszkowska M. 2022. Type Material of South-American Land Snails (Mollusca: Gastropoda) of Władysław Emanuel Lubomirski Collection Deposited in the Museum and Institute of Zoology, Warsaw, Poland. Annales Zoologici 72 (2), 187-194.

Daszkiewicz P., Iwan D. 2021. Ostatnie lata życia Benedykta Dybowskiego (1833-1930) w świetle korespondencji z Januszem Domaniewskim (1891-1954) – przyczynek do biogramu. Kosmos 69(4): 555–561.

Daszkiewicz P., Iwan D. 2021. Dwa nieznane dokumenty dotyczące epidemii „choroby papuziej” w Warszawie w 1951 roku. Echa Przeszłości 22(2): 359–368.

Daszkiewicz P., Mierzwa-Szymkowiak D. 2021. Listy Władysława Taczanowskiego do Aleksandra Straucha w zbiorach Rosyjskiej Akademii Nauk – interesujący przyczynek historii zoologii w XIX wieku. Kwartalnik Historii Nauki i Techniki, 66(1): 161–186.

Gearner, O.M, Kamiński M.J., Kanda K., Swichtenberg K., Smith A.D. 2021. Discovery of new genera challenges the subtribal classification of Tok-Tok beetles (Coleoptera: Tenebrionidae: Sepidiini). Insect Systematics and Diversity, 5(2): 4; 1–10.

Gearner, O.M., Lumen, R., Kamiński, M.J. 2022. New species of Toktokkus from Mozambique (Tenebrionidae: Sepidiini: Molurina). Annales Zoologici, 72: 123–127.

Iwan D. 2017. Taxonomy of the genus Amathobius Gebien, 1920 (Coleoptera: Tenebrionidae: Opatrini). Annales Zoologici 67(4): 859–886.

Iwan D , Daszkiewicz P. 2021. Szymon Tenenbaum (1892-1941) – życiorys spisany na entomologicznej etykiecie. Kosmos 70(2): 147–155.

Iwan D., Daszkiewicz P. 2021. Koncepcja organizacji pracy w instytucji naukowej – ankiety i opracowania z okresu okupacji (1941–1942) w Państwowym Muzeum Zoologicznym w Warszawie. Kwartalnik Historii Nauki i Techniki 66(3): 51–59.

Iwan, D., Daszkiewicz, P., Kamiński, M. J. 2021. Rediscovery of the type specimens of Strix aluco volhyniae Dunajewski, 1948. Annales Zoologici, 71: 399–404.

Iwan D., Mierzwa-Szymkowiak D., Wawer W. 2021. Zbiory przyrodnicze Muzeum i Instytutu Zoologii PAN – świadectwo polskiego wkładu w rozwój światowych badań bioróżnorodności prowadzonych od początku XIX wieku. Kosmos, 70(2): 242–254.

Iwan D., Raś M. 2019. Description of the larva of Cyptus ardoini (Pierre, 1972), with remarks on larval morphology of opatrinoid beetles (Coleoptera: Tenebrionidae). Annales Zoologici 69(4): 857–864.

Iwan D., Raś M. 2020. Description of new Archaeoglenini Watt, 1974 taxa (Tenebrionidae: Phrenapatinae), with application of non-destructive micro-ct techniques. Annales Zoologici 70: 775–792.

Iwan D., Rincon A. 2022. A review of taxonomic studies on the tribe Archaeoglenini (Tenebrionidae: Phrenapatinae), with a description of the new species from New Caledonia. Annales Zoologici, 72(2): 347-355.

Iwan D., Schimrosczyk D., 2017. Species groups in the genus Parastizopus Gebien, 1938 (Coleoptera, Tenebrionidae). Annales Zoologici 67(2): 383–404.

Ivie, M.A., Aalbu, R., Barclay, M.V.L., Johnston, M.A., Kamiński, M.J., Kanda, K., Iwan, D. 2021. Placement of the orphan genus Asiopus Sharp, 1891 (Tenebrionidae: Adelini/Platynotini) and the synonymy of Alaetrinus Iwan, 1995. The Coleopterists Bulletin, 75(3): 594–598.

Johnston, M.A., Smith, A.D., Kanda, K., Kamiński, M.J., Naverette, P., Sanchez, L.A., Aalbu, R.L., Miller, K.B., Wheeler, Q.D., Franz, N.M. 2022. Testing the taxonomy of Amphidorini LeConte (Coleoptera: Tenebrionidae): a molecular phylogeny leveraging museum sequencing. Annales Zoologici, 72: 49–68.

Johnston M.A., Smith A.D., Matsumoto K., Kamiński M.J. 2020. On the taxonomic placement of Penichrus Champion, 1885 and a synopsis of North American Opatrini (Coleoptera: Tenebrionidae: Blaptinae). Annales Zoologici 70: 765–774.

Kajtoch Ł., Davison A., Grindon A., Deli T., Sramkó G., Gwardjan M., Kramarenko S., Mierzwa-Szymkowiak D., Ruta R., Ścibor R., Tóth J. P., Wade C., Kolasa M., Egorov R. V., Fehér Z. 2017. Reconstructed historical distribution and phylogeography unravels non-steppic origin of Caucasotachea vindobonensis (Gastropoda: Helicidae). Organism, Diversity & Evolution 17: 679–692.

Kamiński M. J. 2017. Three new species of trigonopoid Platynotina (Tenebrionidae: Pedinini) from the Baviaanskloof Nature Reserve, South Africa. Zootaxa 4236: 183–193.

Kamiński M. J. 2017. Afrotropical Melambiina: revision of the genus Tragardhus Koch, 1956 and redescription of Pseudemmallus Koch, 1956 (Tenebrionidae: Pedinini). Zootaxa 4347: 71–93.

Kamiński, M. J., Bouchard, P., Leo, P., Iwan, D. 2021. On the type species of the genus Dendarus Dejean, 1821 (Coleoptera: Tenebrionidae). Zootaxa, 5048, 575–580.

Kamiński, M. J., Gearner, O.M, Kanda, K., Swichtenberg, K., Purchart, L., Smith, A.D. 2021. First insights into the phylogeny of tok-tokkie beetles (Tenebrionidae: Molurina, Phanerotomeina), and examination of the status of the Psammodes vialis species-group. Zoological Journal of the Linnean Society, 191: 883–901.

Kamiński M. J., Gearner O. M., Raś M., Hunsinger E. T. Smith A. L., Mas-Peinado P., Giróon J. C., Bilska A. G., Strümpher W. P., Wirth Ch. C., Kanda K., Swichtenberg K., Iwan D., Smith A. D. 2022. Female terminalia morphology and cladistic relations among Tok-Tok beetles (Tenebrionidae: Sepidiini). Cladistics, (2022) 1–26, https://doi.org/10.1111/cla.12510

Kamiński M.J., Iwan D., 2017. Revision of the subtribe Pedinina (Tenebrionidae: Pedinini). Annales Zoologici 67(3): 585–607.

Kamiński M.J., Kanda K., Lumen R., Smith A. D., Iwan D. 2019. Molecular phylogeny of Pedinini (Coleoptera, Tenebrionidae) and its implications for higher-level classification. Zoological Journal of the Linnean Society 185: 77–97.

Kamiński, M.J., Kanda, K., Lumen, R., Ulmer, J.M., Wirth, C.C., Bouchard, P., Aalbu, R., Mal, N., Smith, A.D. 2019. A catalogue of the tribe Sepidiini Eschscholtz, 1829 (Tenebrionidae: Pimeliinae) of the world. ZooKeys 844: 1–121.

Kaminski M.J., Kanda K., Raś M., Smith A.D. 2018. Pythiopina, an enigmatic subtribe of darkling beetles (Coleoptera: Tenebrionidae: Pedinini): taxonomic revision, microtomography, ecological niche models and phylogenetic position. Systematic Entomology 43: 147–165.

Kamiński M.J., Kanda K., Smith A.D. 2019. Taxonomic revision of the genus Machleida Fåhraeus, 1870 (Tenebrionidae: Pimeliinae: Asidini). ZooKeys 898: 83–102.

Kamiński, M.J., Kanda, K., Smith, A.D. 2021. A new genus of the tribe Asidini (Coleoptera: Tenebrionidae) from South Africa, with description of two new species. Annales Zoologici, 71: 195–200.

Kamiński, M.J., Lumen, R., Kanda, K., Iwan, D., Johnston, M.A., Kergoat, G., Bouchard, P., Bai, X-L., Li, X.-M., Ren, G.-D., Smith A.D. 2021. Reevaluation of Blapimorpha and Opatrinae: addressing a major phylogeny-classiﬁcation gap in darkling beetles (Coleoptera: Tenebrionidae: Blaptinae). Systematic Entomology, 46(1): 140–156.

Kamiński, M.J., Lumen, R., Kanda, K., Smith A.D. 2022. Phylogenetic status of some unique species representing Blapstinina Mulsant & Rey (Tenebrionidae: Blaptinae: Opatrini), and implications for continued study of the subtribe. Zootaxa, 5093 (5): 519–532.

Kamiński M.J., Lumen R., Kubicz M., Steiner W., Kanda K., Iwan D. 2019. Immature stages of beetles representing the ‘Opatrinoid’ clade (Coleoptera: Tenebrionidae): an overview of current knowledge of the larval morphology and some resulting taxonomic notes on Blapstinina. Zoomorphology 138: 349–370.

Kamiński, M.J., Lumen, R., Müller, R., Kanda, K., Robiche, G., Smith A.D. 2021. Illustrated catalog of the subtribe Helopinina Latreille (Coleoptera: Tenebrionidae: Blaptinae). The Coleopterists Bulletin, 75(3): 537–578.

Kamiński M. J., Raś M., Steiner W. E, Iwan D. 2018. Immature stages of beetles representing the ‘Opatrinoid’ clade (Coleoptera: Tenebrionidae): an overview of current knowledge of the pupal morphology. Annales Zoologici 68: 825–836.

Kamiński M. J. Schawaller W. 2018. Afrotropical Melambiina: the second species of the genus Zoutpansbergia (Coleoptera: Tenebrionidae). Annales Zoologici 68: 49–55.

Kamiński, M.J., Schawaller, W. 2019. The taxonomic identity of some enigmatic darkling beetle genera: Archinamaqua Schawaller, 2012 and Menederopsis Koch, 1954 (Coleoptera: Tenebrionidae) from Namaqualand, South Africa. Zootaxa 4543: 291–294.

Kamiński M. J. Schoeman C. S. 2018. Taxonomic revision of a darkling beetles genus Anaxius (Tenebrionidae: Pedinini: Helopinina). Zootaxa 4455: 471–485.

Kamiński M. J. Schoeman C. S. 2018. Taxonomy of the genus Bantodemus Koch, 1955 (Coleoptera: Tenebrionidae: Platynotini): lucidus and lethaeus species groups. Annales Zoologici 68: 493–500.

Kamiński M. J., Smith A. D., Kanda K., Iwan D., Kergoat G. J. 2022. Old origin for an European-African amphitropical disjunction pattern: New insights from a case study on wingless darkling beetles. Journal of Biogeography, 49, 130–141. https://doi.org/10.1111/jbi.14288

Kamiński, M.J., Smith, A.D., Bouchard, P., Kanda, K., Johnston, M.A., Mas-Peinado, P., Gunter, N.L. 2022. Preface to the proceedings of the International Tenebrionoidea Virtual Symposium VI. Annales Zoologici, 72: 1–8.

Kowalewska-Groszkowska M., Mierzwa-Szymkowiak D., Zdunek J. 2018. The crossed-lamellar structure of mollusk shells as biocomposite material. Composites, Theory and Practice 18: 71–76.

Liana A., Wawer W. 2019. New data on the occurrence and macroptery of Eumodicogryllus bordigalensis (Latreille, 1804) (Orthoptera: Gryllidae) in Poland and in other parts of the species range. Polish Journal of Entomology 88: 137–148.

Lumen, L., Kamiński, M.J., Crowley, J., Smith, A.D. 2019. Revision of the genus Ulus Horn, 1870 (Coleoptera: Tenebrionidae). Annales Zoologici 69: 827–856.

Lumen R., Kanda K., Iwan D., Smith A.D., Kamiński M.J. 2020. Molecular insights into the phylogeny of Blapstinina (Coleoptera: Tenebrionidae: Opatrini). Systematic Entomology 45: 337–348.

Mierzwa-Szymkowiak D., Breure A. S. H. 2017. Inside and outside the Neotropics: three Polish naturalists during the late nineteenth and early twentieth centuries. Archives of natural history 44: 151–158.

Novák, V., Bouchard, P., Lumen, R., Kamiński, M.J. 2022. Supplement to the Catalogue of genus-group names in Alleculinae (Coleoptera: Tenebrionidae). Annales Zoologici, 72: 135–145.

Ożgo M., Cameron R.A.D., Horsák M., Pokryszko B., Chudaś M., Cichy A., Kaczmarek S., Kobak J., Marzec M., Mierzwa-Szymkowiak D., Parzonko D., Pyka G., Rosin Z., Skawina A., Soroka M., Sulikowska-Drozd A., Surowiec T., Szymanek M., Templin J., Urbańska M., Zając K., Zielska J., Żbikowska E., Żołądek J. 2019. Cepaea nemoralis (Gastropoda: Pulmonata) in Poland: patterns of variation in a range-expanding species. Biological Journal of the Linnean Society, 127(1): 1–11.

Piechnik Ł., Mierzwa-Szymkowiak D., Kurek P. 2017. Rediscovery of the holotypes of Mustela africana stolzmanni Taczanowski, 1881 (Carnivora: Mustelidae) and Cuniculus taczanowskii Stolzmann, 1885 (Rodentia: Cuniculidae) at the Museum and Institute of Zoology Polish Academy of Sciences in Warsaw, Poland. Zootaxa 4311: 447–450.

Purchart L., Kamiński M. J. 2017. A taxonomic review of the genus Clitobius with description of a new species from Oman (Coleoptera: Tenebrionidae). Acta Entomologica Musei Nationalis Prague 57: 139–163.

Purchart, L., Kamiński, M.J., Smith, A.D., Bouchard, P. 2019. Editorial Fifth International Tenebrionoidea Symposium. Annales Zoologici 69: i–viii.

Raś M., Iwan D., Kamiński M. J. 2018. Tracheal system in post-embryonic development of holometabolous insects: a case study using mealworm beetle. Journal of Anatomy 232: 997–1015.

Raś M., Kamiński M. J., Iwan D. 2022. Fossoriality in desert‑adapted tenebrionid (Coleoptera) larvae. Scientific Reports, 12: 13233, 1-10. https://doi.org/10.1038/s41598-022-17581-6

Raś M., Wipfler B., Dannenfeld T., Iwan D. 2022. Postembryonic development of the tracheal system of beetles in the context of aptery and adaptations towards an arid environment. PeerJ, (2022) 1-26, DOI 10.7717/peerj.13378

Schimrosczyk D. 2017. Taxonomy of the genus Blacodatus Koch, 1963 with description of a new species from South Africa (Coleoptera, Tenebrionidae, Opatrini). Annales Zoologici 67(2): 369–382.

Smith A.D., Kamiński M.J., Kanda K., Sweet, A.D., Betancourt J.L., Holmgren C.A., Hempel E., Alberti F., Hofreiter, M. 2021. Recovery and analysis of ancient beetle DNA from subfossil packrat middens using high-throughput sequencing. Scientific Reports, 11:12635.

Wawer W. 2021. A Type Catalogue of the Władysław Kulczyński's Spider Collection Deposited in the Museum and Institute of Zoology, Warsaw, Poland. I. Linyphiidae. Annales Zoologici 71(4): 817–836.

Wawer W., Wytwer J. 2020. Abundance changes in orb-weaver spider communities at the edge of the Argiope bruennichi expansion range. Zootaxa 4899 (1): 363–373.

Monografie naukowe

Daszkiewicz P., Iwan D., Kowalski H., Mierzwa-Szymkowiak D., Zaborowski R. Z dziejów Gabinetu Zoologicznego. Materiały z wyprawy do Algierii (1866-1867). Memorabilia Zoologica, 2017, Nowa Seria 2: 1–256

Daszkiewicz P., Iwan D., Kowalski H., Mierzwa-Szymkowiak D., Zaborowski R. 2018. Z dziejów Gabinetu Zoologicznego w Warszawie. Korespondencja Jana Sztolcmana (1854–1928). Memorabilia Zoologica, Nowa Seria 3: i-xi + 1–185.

Daszkiewicz P., Iwan D., Kowalski H., Mierzwa-Szymkowiak D., Raś M. 2018. Korespondencja Benedykta Dybowskiego do Janusza Domaniewskiego w latach 1917-1918. Memorabilia Zoologica, Nowa Seria 4: i-xiii + 1–218.

Daszkiewicz P., Iwan D., Kowalski H., Mierzwa-Szymkowiak D., Raś M. 2019. Korespondencja Benedykta Dybowskiego do Janusza Domaniewskiego w latach 1919–1920. Memorabilia Zoologica. Nowa Seria 5: i-xii + 1–172.

Daszkiewicz P., Iwan D., Kowalski H., Mierzwa-Szymkowiak D., Raś M., Zabłocki W. 2020. Korespondencja Benedykta Dybowskiego i Janusza Domaniewskiego w latach 1919–1929. Memorabilia Zoologica, Nowa Seria 6: i-xiv + 1–305.

Daszkiewicz P., Gwiazdowicz D. J., Iwan D., Kowalski H., Warchałowski M. 2021. Janusz Domaniewski, Inspektor Ochrony Przyrody w Tatrach (1927–1930). Memorabilia Zoologica. Nowa Seria 7: i-xii + 1-148.

Rozdziały w monografiach naukowych

Iwan D., Löbl I., Bouchard P., Bousquet Y., Kamiński M., Merkl O, Ando K., Schawaller W. 2020. Family Tenebrionidae Latreille, 1802. W: Tenebrionoidea, Revised and Updated Second Edition, Catalogue of Palaearctic Coleoptera, Volume 5 (D. Iwan, I. Löbl, red.): 104–475. Brill, Leiden-Boston.

Kubisz D, Iwan D. 2020. Family Oedemeridae Latreille, 1810. W: Tenebrionoidea, Revised and Updated Second Edition, Catalogue of Palaearctic Coleoptera, Volume 5 (D. Iwan, I. Löbl, red.): 476–499. Brill, Leiden-Boston.

Löbl I., Iwan D., Pollock D. A. 2020. Family Mycteridae Oken, 1843. W: Tenebrionoidea, Revised and Updated Second Edition, Catalogue of Palaearctic Coleoptera, Volume 5 (D. Iwan, I. Löbl, red.): 562–563. Brill, Leiden-Boston.

Pollock D. A., Iwan D. 2020. Family Pythidae Solier, 1834. W: Tenebrionoidea, Revised and Updated Second Edition, Catalogue of Palaearctic Coleoptera, Volume 5 (D. Iwan, I. Löbl, red.): 564–565. Brill, Leiden-Boston.

Pollock D. A, Löbl I., Iwan D. 2020. Family Salpingidae Leach, 1815. W: Tenebrionoidea, Revised and Updated Second Edition, Catalogue of Palaearctic Coleoptera, Volume 5 (D. Iwan, I. Löbl, red.): 569–574. Brill, Leiden-Boston.

Iwan D., Kubisz D. 2020. Family Scraptiidae Mulsant, 1856. W: Tenebrionoidea, Revised and Updated Second Edition, Catalogue of Palaearctic Coleoptera, Volume 5 (D. Iwan, I. Löbl, red.): 631–641. Brill, Leiden-Boston.

Inne oryginalne prace naukowe

Daszkiewicz P., Iwan D. 2018. List Jules Pierre Verreaux (1807-1873) do Antoniego Wagi (1799-1890) – interesujący dokument historii zoologii. Kwartalnik Historii Nauki i Techniki 63 (2): 99–105.

Daszkiewicz P., Iwan D. 2019. Sprawozdanie Działu Aklimatyzacji Zwierząt – interesujący dla historii żubra i nauk przyrodniczo-leśnych dokument Państwowego Muzeum Zoologicznego z 1947 roku. Studia i Materiały Ośrodka Kultury Leśnej 18: 107–121.

Daszkiewicz P., Iwan D. 2019. Mecenat entomologiczny Jerzego Wandalina Mniszcha (1824–1881) w świetle jego listów do Armanda Davida (1826–1900). Przyroda, Rocznik Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu, Vol. 25 (online 004): 1–11.

Daszkiewicz P., Iwan D. 2019. List Józefa Ejsmonda (1862–1937) do Janusza Domaniewskiego (1891–1954) – unikalny dokument historii „ewakuacji” warszawskich zbiorów zoologicznych w 1915 roku. Przyroda, Rocznik Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu, Vol. 25 (online 007): 1–11.

Daszkiewicz P., Iwan D. 2019. Przyrodnicy związani z Warszawskim Gabinetem Zoologicznym w zinformatyzowanych bazach danych Narodowego Muzeum Historii Naturalnej (MNHN) w Paryżu. Przyroda, Rocznik Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu 26: 171–180 (online 008: 1–10).

Daszkiewicz P., Iwan D. 2020. Co wiemy o Muzeum Branickich? Listy Jana Sztolcmana do Benedykta Dybowskiego ze zbiorów poznańskiego oddziału Archiwum PAN — interesujący przyczynek dla historii zbiorów przyrodniczych w Polsce. Kwartalnik Historii Nauki i Techniki 65: 77–87.

Daszkiewicz P., Iwan D. 2020. Listy Ludwika Młokosiewicza (1831–1909) do Antoniego Wagi (1799–1890) — interesujące świadectwo polskiej obecności na Kaukazie i historii nauk przyrodniczych w XIX wieku. Echa Przeszłości 21: 313–329.

Daszkiewicz P., Iwan D. 2020. Removal of Warsaw zoological collections in 1915 — evacuation or unpunished theft? Przyroda, Rocznik Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu 26: 135–141 (online 005: 1–7).

Daszkiewicz P., Iwan D., Samojlik T., Fedotova A., Ričkienė A. 2019. Zagadka żubra z Warszawskiego Gabinetu Zoologicznego z I połowy XIX wieku. Parki Narodowe i Rezerwaty Przyrody 38(2): 91–98.

Daszkiewicz P., Iwan D., Samojlik T., Fedotova A., Ričkienė A. 2020. Nieznane świadectwo początków reintrodukcji niedźwiedzia w Puszczy Białowieskiej. Parki Narodowe i Rezerwaty Przyrody 39: 89–98.

Daszkiewicz P, Iwan D, Samojlik T, Ričkienė A, Fedotowa A. 2021. Sprawozdanie Janusza Domaniewskiego z misji w Puszczy Białowieskiej z 1921 roku. Parki Narodowe i Rezerwaty Przyrody 40(3) : 79-88.

Daszkiewicz P., Kamiński M. J., Iwan D. 2021. Paweł Czenpiński (1755-1793): precursor of the Linnaean classification system in Poland. Przyroda, Rocznik Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu Vol. 27: 127-134, online 010: 1–8.

Dziekańska-Rynko J., Mierzwa-Szymkowiak D., Słupek M. 2018. Benedykt Dybowski (1833-1930) – lekarz, przyrodnik, społecznik, patriota. Wydarzenia upamiętniające polskie badania na Syberii i Kamczatce. Biuletyn Panorama Oddziału Polskiej Akademii Nauk w Olsztynie i w Białymstoku 4(6): 14–15.

Iwan D., Daszkiewicz P. 2019. Pojedynek uczonych – konflikt u zarania Narodowego Muzeum Przyrodniczego w Warszawie w świetle zachowanej korespondencji Jana Sztolcmana (1854–1928) i Benedykta Dybowskiego (1833–1930). Echa Przeszłości 20: 419–429.

Iwan D., Daszkiewicz P. 2021. Muzeum Szkoły Szczególnej Leśnictwa, a warszawski Gabinet Zoologiczny – spojrzenie na początki muzealnictwa przyrodniczego w Królestwie Polskim. Studia i Materiały Ośrodka Kultury Leśnej 20: 153–159.

Mierzwa-Szymkowiak D. 2018. Kolekcja Benedykta Dybowskiego (1833-1930) w Muzeum i Instytucie Zoologii Polskiej Akademii Nauk w Warszawie. Publikacje Międzynarodowej Konferencji Naukowej Profesor Benedykt Dybowski – czołowy badacz wspólnego dziedzictwa przyrodniczego Polski, Białorusi i Ukrainy, Lwów, 52–64.

Mierzwa-Szymkowiak D., Szymkowiak A., Velásques W., Bilska A. 2021. Ślimaki lądowe. W: Przyroda Parku Skaryszewskiego w Warszawie (M. Luniak, M. Dziedosz, red.), ss. 116–121. Centrum Promocji Kultury w Dzielnicy Praga Południe m.st. Warszawy

Raś M., Cegliński A., Iwan D. 2022. Discosura popelairii (Du Bus, 1846), Aves: Apodiformes: Trochilidae, part III. in: Raś M., Iwan D.: Kolekcje Gabinetu Zoologicznego Królewskiego Uniwersytetu Warszawskiego, https://doi.org/10.7910/DVN/8GQXPE, Harvard Dataverse, V2.1

Raś M., Kamiński M., Iwan D. 2022. Copris hispanus (Linnaeus, 1764), Insecta: Coleoptera: Scarabaeidae, part I. in: Raś M., Iwan D.: Kolekcje Gabinetu Zoologicznego Królewskiego Uniwersytetu Warszawskiego, https://doi.org/10.7910/DVN/8GQXPE, Harvard Dataverse, V2.1

Raś M., Wawer W., Iwan D. 2022. Heterogammarus sophianosii (Dybowski, 1874), Crustacea: Amphipoda: Gammaridae, part II. in: Raś M., Iwan D.: Kolekcje Gabinetu Zoologicznego Królewskiego Uniwersytetu Warszawskiego, https://doi.org/10.7910/DVN/8GQXPE, Harvard Dataverse, V2.1

Siuta J., Domagała Z., Pluta D., Tokarski M., Iwan D., Jurek T., Dobosz T. 2020. Body donation as the basis for advance in medicine in past and today – meaning, principles, controversies. In: Advances in Biomedical Research — from COVID to Medical Humanities (Ł. Biały, I. Młynarczuk-Biały, eds): 187–198. Lublin.

Wawer W. 2019. Dąb Andrzejewskiego. Dzikie Życie, 10: 19–20. Stowarzyszenie Pracownia na rzecz Wszystkich Istot, Bystra.

Zabłocki W., Daszkiewicz P., Iwan D. 2021. Ural owls in the correspondence of the State Zoological Museum in Warsaw and the Zoological Museum of Moscow State University - unknown documents illuminating the history of European zoological museums. Przyroda, Rocznik Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu Vol. 27: 73–91, online 007: 1–19.

Żyła W., Huflejt T. 2020. Crossocerus (Cuphopterus) subulatus (Dahlbom, 1845) (Hymenoptera: Crabronidae) – nowy gatunek grzebacza w faunie Polski. Acta entomologica silesiana, Bytom 28: 1–6 (online 024).

Żyła W., Posłowska. J., Przybyłowicz Ł., Huflejt T., Liana A., Wiśniowski B. 2019. Polistes albellus Giordani Soika, 1976 (Hymenoptera: Vespidae) w Polsce. Acta entomologica silesiana, Bytom, 27 (online 009): 1–13.

6. Najważniejsze osiągniecia (2017-2022)

2017

Daszkiewicz P., Iwan D., Kowalski H., Mierzwa-Szymkowiak D., Zaborowski R. „Z dziejów Gabinetu Zoologicznego. Materiały z wyprawy do Algierii (1866-1867)”. Memorabilia Zoologica, 2017, Nowa Seria 2: 1–256.

Na przełomie 2016 i 2017 roku upłynęło 150 lat od ekspedycji naukowej do Algierii. Wyprawa ta była przedsięwzięciem całkowicie prywatnym, możliwym dzięki mecenatowi rodziny Branickich, a zwłaszcza Konstantego Branickiego (1824–1884). Ten hojny mecenas nauki umożliwił udział w podróży dwóm wybitnym przyrodnikom: Władysławowi Taczanowskiemu (1819–1890) i Antoniemu Wadze (1799–1890). Wyprawa okazała się ważnym dla historii nauki wydarzeniem. Okazy zoologiczne zebrane w trakcie ekspedycji wzbogaciły warszawski Gabinet Zoologiczny i wraz ze zbiorami przesłanymi przez Konstantego Jelskiego (1837–1896) z Ameryki Południowej oraz przez polskich zesłańców z Syberii, zwłaszcza Benedykta Dybowskiego (1833–1930), zapoczątkowały złoty wiek ornitologii polskiej i rozwój muzeografii zoologicznej w Warszawie, przekształcając prowincjalne muzeum w jedną z najważniejszych kolekcji zoologicznych na świecie. Muzeum i Instytut Zoologii PAN w Warszawie przechowuje kolekcję zwierząt zebranych w trakcie tej wyprawy. Obecnie, pomimo strat jakie warszawskie zbiory poniosły w rezultacie pożaru oraz zniszczeń wojennych, kolekcja obejmuje: pająki – 174 okazy reprezentujące 16 taksonów, owady – 10 okazów (8 gatunków), ryby – 7 (7), gady – 8 (4), ptaki – 154 (77), ssaki – 20 (14).

2018

Raś M., Iwan D., Kamiński M. J. 2018. Tracheal system in post-embryonic development of holometabolous insects: a case study using mealworm beetle. Journal of Anatomy 232: 997–1015.

Powstanie układu oddechowego typu trachealnego (tchawkowego) uważane jest za jeden z kluczowych elementów umożliwiających zajęcie przez owady siedlisk lądowych, a co za tym idzie, osiągnięcie ekstremalnej różnorodności szacowanej obecnie na blisko 850 000 opisanych gatunków. Pomimo tego faktu, budowa systemu trachealnego jest nadal słabo poznana, zwłaszcza w kontekście rozwoju ontogenetycznego. Wykorzystując metody mikrotomografii komputerowej przedstawiono modele budowy systemu oddechowego wszystkich stadiów rozwojowych chrząszcza Tenebrio molitor L. - larwy, poczwarki i imago. Wyniki analiz struktury układu oraz analiz statystycznych, takich parametrów jak całkowita objętość układu trachealnego, wymiar fraktalny i średnice wybranych tchawek, pozwoliły na wyróżnienie trzech modułów: głowowo-przedtułowiowego, tułowiowego i odwłokowego. Na podstawie uzyskanych danych określono również parametry zmian zachodzące podczas procesu przebudowy układu tchawkowego w czasie metamorfozy. Ma on charakter allometryczny wynikający z wyższego tempa rozwoju układu oddechowego w stosunku do zmian objętości tkanek ciała. Stąd wyniki badań potwierdzają kluczową rolę stadium poczwarki, podczas którego kształtuje się system oddechowy owada dorosłego.

2019

Na podstawie analizy markerów molekularnych przedstawiono pierwszą hipotezę filogenetyczną dotyczącą chrząszczy reprezentujących plemię Pedinini – takson grupujący ponad 1100 gatunków w 125 rodzajach. Porównanie uzyskanych wyników z danymi morfologicznymi (mikroskopia skaningowa, mikrotomograf komputerowy) pozwoliło na wyodrębnienie głównych linii ewolucyjnych w obrębie badanej grupy. Na podstawie uzyskanych wyników wprowadzono nową klasyfikację.

2020

Lumen R., Kanda K., Iwan D., Smith A.D., Kamiński M.J. 2020. Molecular insights into the phylogeny of Blapstinina (Coleoptera: Tenebrionidae: Opatrini). Systematic Entomology 45: 337–348

Na podstawie analizy markerów molekularnych została przedstawiona pierwsza hipoteza o pokrewieństwie plemienia Blapstinina - grupy klasyfikującej ponad 240 gatunków w 20 rodzajach rozmieszczonych na terenie obu Ameryk. Przeprowadzone analizy morfologiczne pozwoliły na wprowadzenie zmian w klasyfikacji Blapstinina, czego wyrazem są zaproponowane synonimy na poziomie rodzajowym: Blapstinus (=Mecysmus), Ephalus (=Pseudephalus).

2021

Na podstawie analizy markerów molekularnych oraz cech morfologicznych larw i postaci dorosłych badanych chrząszczy została przedstawiona pierwsza hipoteza o filogenezie podrodziny Blaptinae sensu novo skupiającej 281 rodzajów z ponad 4000 gatunkami. Analiza relacji pokrewieństwa na poziomie plemion objęła 27 taksonów należących do rodziny Tenebrionidae, z czego do monofiletycznej podrodziny Blaptinae zaliczono: Amphidorini, Blaptini, Dendarini, Pedinini, Platynotini, Platyscelidini i Opatrini, a także na podstawie morfologii Dissonimini. Występowanie Blaptinae swoim zasięgiem obejmuje wszystkie kontynenty, a rozwój wszystkich gatunków w stadium larwalnym przebiega w glebie, co sprawia, że liczna grupa gatunków uznawana jest za szkodniki upraw, szczególnie w strefie klimatu stepowego i pustynnego.

Praca opisuje wyniki pierwszej analizy antycznego DNA (aDNA) owadów. Na podstawie rekonstrukcji genomów mitochondrialnych oraz wybranych genów jądrowych dokonano analizy filogenenetycznej plemienia Asidiini, która obejmowała subfosylne próbki datowane na 2, 4, 8, 16 i 32 tysiące lat wstecz. Próbki pochodziły z gniazd Amerykańskich gryzoni z rodzaju Neotoma. Praca omawia potencjalne możliwości wykorzystania owadziego aDNA w biogeografii. Współpraca: Aaron Smith Insect Biodiversity Lab., Purdue University, USA.

2022

Wykorzystując metody mikrotomografii komputerowej przeprowadzono badania obejmujące budowę układu tchawkowego u postembrionalnych stadiów rozwojowych bezskrzydłego chrząszcza Gonopus tibialis. Analiza ilościowa i jakościowa badanego układu pozwoliły na wskazanie modularnej budowy układu tchawkowego oraz zróżnicowanego tempa rozwoju w jego obrębie. Proces przebudowy układu trachealnego w czasie metamorfozy ma charakter allometryczny, zależny od zapotrzebowania poszczególnych narządów na gazy oddechowe. Wykazano, że układ tchawkowy jest markerem rozwoju oraz tempa metabolizmu w obrębie ciała chrząszcza.

Analiza filogenetyczna plemienia Dendarini pozwoliłą na przedstawienie hipotezy o amfitropikalnym typie rozmieszczenia w obrębie kontynentu afrykańskiego, charakteryzującym się obecnością dwóch głównych obszarów różnorodności gatunkowej. Pierwsze centrum zlokalizowane jest w Afryce południowej, zaś drugie w regionie Morza Śródziemnego. W strefie tropikalnej kontynentu afrykańskiego wydzielone po analizie dwa podplemiona (Melambiina, Dendarina) nie mają swoich przedstawicieli lub ich różnorodność jest relatywnie niska. Przeprowadzone wstępne kalibracje filogenezy w czasie geologicznym, bez względu na wykorzystaną metodologię (skamieniałości, tempo ewolucji genów), umiejscawiały genezę dysjunkcji obu podplemion w eocenie. Wykonana analiza obszarów ancestranych wykazała Afrykę południową jako regon ancestralny dla Dendarini. Uzyskane wyniki pokazały starszą, niż w przypadku innych grup organizmów, genezę amfrotropikalnej dysjunkcji Dendarini (~40.0 Ma). Przeprowadzone badania wnoszą nieznane dotąd dane do zrozumienia przemian klimatycznych, które miały miejsce na terenie dzisiejszego kontynentu afrykańskiego.

Muzeum Zoologiczne

Nasze wydawnictwa