Pracownia Owadów Społecznych i Myrmekofilnych

Pracownia Owadów Społecznych i Myrmekofilnych 

Kierownik Pracowni - dr hab. Magdalena Witek  

prof. dr hab. Wojciech Czechowski  

dr Gema Trigos Peral  

dr Piotr Ślipiński  

dr Istvan Maák  

dr Iago Sanmartín-Villar 

mgr Daniel Sánchez García  

mgr Hanna Babik  

Michał Kochanowski  

TEMATYKA BADAWCZA:  

Czynniki wpływające na obecność i liczebność rudych mrówek leśnych: Badamy wpływ rudych mrówek leśnych na organizację zbiorowisk mrówek w różnych typach siedlisk oraz ich rolę w biologicznej kontroli szkodników leśnych. Badamy także czynniki siedliskowe, które wpływają na obecność i występowanie rudych mrówek leśnych. 

Słowa kluczowe: zbiorowiska mrówek, szkodniki leśne.

Osobowość mrówek: Badania dotyczą różnic w osobowości zarówno poszczególnych osobników jak i całych kolonii mrówek. Badamy wpływ czynników kształtujących różnice behawioralne na różnych poziomach organizacji społecznej.  

Słowa kluczowe: osobowość, cechy behawioralne, cechy siedliskowe. 

Wpływ urbanizacji na bezkręgowce z wykorzystaniem mrówek jako gatunków modelowych: Badania koncentrują się na wpływie urbanizacji na bioróżnorodność różnych grup bezkręgowców, głownie owadów. Badamy strukturę różnych typów siedlisk miejskich i wpływ tych siedlisk na bioróżnorodność mrówek jak i również wpływ „miejskiej wyspy ciepła” na fenologię różnych gatunków mrówek, ich aktywność żerowania i rozwój potomstwa. 

Słowa kluczowe: typ siedliska, miejska wyspa ciepła, temperatura, aktywność, rozwój, adaptacje, plastyczność fenotypowa. 

Ocena ryzyka w zachowaniu mrówek: Badania dotyczą zachowań mrówek furażujących w wysokich i ryzykownych temperaturach i porównania tych zachowań do sytuacji, gdy mogą one żerować w niskich i mało ryzykownych temperaturach. Ocena ryzyka furażowania jest również związana z badaniami nad osobowością mrówek. Jako gatunki modelowe wykorzystujemy różne ciepłolubne mrówki z środkowej i południowej części Europy. 

Słowa kluczowe: żerowanie, zachowanie, ciepłolubność, stres termiczny. 

Ekologia i ewolucja myrmekofilnego motyla Maculinea teleius: Głównym przedmiotem badań są mechanizmy ewolucyjne kryjące się za zmianami u osobników, które z kolei prowadzą do adaptacji do nowych siedlisk. Obecnie badamy adaptacje i trwający proces koewolucji w populacji źródłowej (Polska) i reintrodukowanej (Holandia) motyla Maculinea teleius i jego mrówek gospodarzy z rodzaju Myrmica.  

Słowa kluczowe: węglowodory kutykularne, genetyka populacyjna, morfometria geometryczna, ewolucja. 

Stosowanie i nauka używania narzędzi u mrówek: Nasze badania określają charakterystykę używania narzędzi przez mrówek z rodzaju Aphaenogaster. Interesują nas cechy narzędzi, które zwiększają ich wykorzystanie do przenoszenia płynnego pokarmu do gniazda, ale także sposób zachowania się robotnic zbierających pokarm przy użyciu narzędzi. Badamy także jakie indywidualne cechy osobowości sprawiają, że niektóre z robotnic są w stanie wykorzystywać narzędzia a inne osobniki tego nie robią.  

Słowa kluczowe: optymalizacja wyboru, uczenie się, osobowość, ewolucja użycia narzędzi. 

Rola martwych ciał mrówek: Zwłoki mrówek należą do najliczniejszych szczątków organicznych w kolonii mrówek a ich obecność może zwiększać ryzyko rozprzestrzeniania się patogenów. W naszych badaniach sprawdzamy jak zwłoki osobników z tej samej kolonii oraz sąsiednich kolonii są wykorzystywane przez mrówki w wewnątrzgatunkowych sytuacjach konfliktowych oraz badamy rozpoznawanie i reakcję behawioralną różnych gatunków mrówek na zwłoki współtowarzyszek zakażone różnymi gatunkami grzybów. 

Słowa kluczowe: nekrofagia kanibalistyczna, patogeny, źródło pożywienia. 

Ekologia mrówek a praktyki ochronne: Badamy bioróżnorodność mrówek w różnych typach siedlisk (w tym w środowisku naturalnym i miejskim) oraz określamy stan ochrony badanego obszaru, wykorzystując gatunki mrówek jako bioindykatory. Celem badań jest zrozumienie wymagań dotyczących prawidłowego funkcjonowania ekosystemów oraz sposobów wzmocnienia roli siedlisk miejskich jako ostoi bioróżnorodności dla bezkręgowców. 

Słowa kluczowe: taksonomia, ekologia gatunkowa, bioróżnorodność, myrmekofauna miejska, czynniki środowiskowe, bioindykatory. 

Interakcje międzygatunkowe i ekologia zbiorowisk: Badamy, w jaki sposób bioróżnorodność może być kształtowana przez interakcje międzygatunkowe. Obecnie nasze badania koncentrują się na badaniu rozprzestrzeniania bakterii przez rude mrówki leśne z gleby na wierzchołki sosen oraz i ich wpływu na zdrowie drzew. 

Słowa kluczowe: sieci ekologiczne, oddziaływania biologiczne, bakterie, fotosynteza. 

Mechanizmy determinujące zachowanie inwazyjnych gatunków mrówek i ich wpływ na dynamikę populacji i procesy ewolucyjne: Główne cele badań koncentrują się na porównaniu mechanizmów wykorzystywanych przez inwazyjne i rodzime gatunki mrówek do rozwiązywania problemów, różnic neuroanatomicznych oraz wpływu czynników środowiskowych tj. temperatury czy wirusów na zachowanie mrówek i budowę ich mózgów. 

Słowa kluczowe: zmienność zachowania, osobowość, plastyczność, adaptacja, neuroanatomia, zmiany klimatyczne. 

Interakcja między mrówkami a grzybami: Nasze obecne badania skupiają się na interakcji między mrówkami z rodzaju Myrmica a ektopasożytniczym grzybem Rickia wassmanii. Badamy, jak infekcja grzybami wpływa na zachowanie mrówek, podział pracy w kolonii, układy z innymi symbiontami oraz działanie układu odpornościowego. 

Słowa kluczowe: relacje wielogatunkowe, fenylooksydaza. 

Pasożytnictwo społeczne u mrówek: Badania dotyczą relacji w różnych typach pasożytnictwa społecznego, zarówno z uwzględnieniem mrówczych pasożytów społecznych, jak i innych owadów jako pasożytów społecznych mrówek. Badamy, między innymi, adaptacje behawioralne, chemiczne i akustyczne pasożytów, które pomagają wniknąć i zintegrować się z kolonią mrówek gospodarzy. 

Słowa kluczowe: niewolnictwo, inkwilinizm, węglowodory kutikularne, wibroakustyka. 

GRANTY (from 2017-current) 

Projekty Narodowego Centrum Nauki: 

1. Obce rządy: Ujawnienie mechanizmów wykorzystywanych przez inwazyjne mrówki do adaptacji do aktualnych i przyszłych warunków środowiskowych. Polonez Bis 1, MSCA Horizon 2021 Grant Agreement (2022-2024). PI: Iago Sanmartin-Villar. 

2. Relacje między bakteriami, mrówkami i roślinami: mrówki jako wektory rozprzestrzeniania się bakterii oraz ich wpływ na stan zdrowia drzew. Preludium (2022-2025). PI: Daniel Sanchez Garcia. 

3. Adaptacje i koewolucja w toku na przykładzie źródłowej i reintrodukowanej populacji obligatoryjnie myrmekofilnego motyla Maculinea teleius. Opus (2019-2023). PI: Magdalena Witek. 

4. Wolniej a dokładnie czy szybciej a pobieżnie? Wpływ tempa poruszania się mrówek na efektywność furażowania. Miniatura (2019-2020). PI: Piotr Ślipiński. 

5. Wpływ "miejskich wysp ciepła" na aktywność sezonową i dobową pospolitych gatunków mrówek. Miniatura (2019). PI: Gema Trigos Peral.  

6. VIBRANT – Evolution of VIBRoacoustic communication in ANTs. Polonez 3, MSCA HorizonGrant Agreement (2018-2019). PI: Luca Pietro Casacci.  

7. Mechanizmy obronne mrówek: reakcja różnych gatunków na zagrożenie ze strony entomopatogennych grzybów o zróżnicowanej wirulencji. Miniatura (2017-2018). PI: Istvan Maak.  

8. Osobowość mrówek oraz czynniki wpływające na jej rozwój. Opus (2016-2019). PI: Magdalena Witek. 

Projekty NAWA (Narodowa Agencja Wymiany Akademickiej): 

1. Wpływ urbanizacji na fenologię mrówek. Współpraca bilateralna z Niemcami (2021-2022). Polski PI: Gema Trigos Peral.  

LISTA PUBLIKACJI: 

2022 

Fogl Á., Pálfi Gy., Molnár E., Just Zs., Balázs J., Maák I. E. (2022) Development of bilateral asymmetry of the upper limb in children from a medieval population in Central Europe, Hungary. Anthropologischer Anzeiger, DOI: 10.1127/anthranz/2022/1478. 

Bátori Z., Gallé R., Gallé-Szpisjak N., Császár P., Nagy D. D., Lőrinczi G., Torma A., Tölgyesi Cs., Maák I. E., Frei K., Hábenczyus A. A., Hornung E. (2022) Topographic depressions provide potential microrefugia for ground-dwelling arthropods. Elementa. Science of the Anthropocene 10: 00084. 

Gallé R., Tölgyesi Cs., Császár P., Bátori Z., Gallé-Szpisjak N., Kaur H., Maák I., Torma A., Batáry P. (2022) Landscape structure is a major driver of plant and arthropod diversity in natural European forest fragments. Ecosphere 13: e3905. 

Módra G., Maák I., Lőrincz Á., Lőrinczi G. (2022) Comparison of foraging tool use in two species of myrmicine ants (Hymenoptera: Formicidae). Insectes Sociaux, 69: 5–12. https://doi.org/10.1007/s00040-021-00838-0. 

Sánchez‑García, D., Cerdá, X., & Angulo, E. (2022) Temperature or competition which has more influence on Mediterranean ant communities. PloS One, 17(4), e0267547. 

Czechowski W., Trigos-Peral, G., Savolainen R., Vepsäläinen K. (2022) Alate gynes of Dolichoderus quadripunctatus (L.) (Hymenoptera: Formicidae) on foraging trails – a peculiar way of dispersal. Annales Zoologici 72: 235–245. 

12. Depa Ł., Vepsäläinen K., Rutkowski T., Czechowski W. (2022) Mutualism between Lasius ant species and Stomaphis aphids in relation to social parasitism among the ants. Polish Journal of Ecology, 70 (in press). 

2021 

Maziarz M., Broughton R. K., Casacci L. P., Hebda G., Maák I., Trigos‑Peral G., Witek M. (2021): Interspecific attraction between ground‑nesting songbirds and ants: the role of nest‑site selection. Frontiers in Zoology 18:43. DOI: 10.1186/s12983-021-00429-6. 

Trigos-Peral G., Juhász O., Kiss P. J., Módra G., Tenyér A., Maák I. (2021) Wood ants as biological control of the forest pest beetles Ips spp. Scientific Reports 11: 11931. DOI: 10.1038/s41598-021-96990-5. 

Ślipiński P., Trigos-Peral G., Maák I., Wojciechowska I., Witek M. (2021) The influence of age and development temperature on the temperature-related foraging risk of Formica cinerea ants. Behavioral Ecology and Sociobiology 75: 1–10. 

Deák B., Rádai Z., Bátori Z., Kelemen A., Lukács K., Kiss R., Maák I. E., Valkó O. (2021) Ancient burial mounds provide safe havens for grassland specialist plants in transformed landscapes—a trait-based analysis. Frontiers in Ecology and Evolution 9: 34. DOI: 10.3389/fevo.2021.619812. 

Csathó A. I., Gallé L., Lőrinczi G., Tartally A., Báthori F., Kovács É., Maák I., Markó B., Módra G., Nagy Cs., Somogyi A. Á., Csősz S. (2021) A hazánkban előforduló és az ismertebb külföldi hangyafajok magyar nevei [Hungarian common names of ant species of Hungary and of the well-known alien species (Hymenoptera: Formicidae)]. Állattani Közlemények 106: 47–102. 

Karpiński L., Maák I., Wegierek P. (2021): The role of nature reserves in preserving saproxylic biodiversity: using longhorn beetles (Coleoptera: Cerambycidae) as bioindicators. The European Zoological Journal 88: 487–504. DOI: 10.1080/24750263.2021.1900427. 

Maák I. E., Sondej I., Juhász O., Trigos-Peral G., Tenyér A., Camera J., Czechowski W. (2021): Unexpected distribution of subordinates around nests of the wood ants. Acta Oecologica, 110: 103709. DOI: 10.1016/j.actao.2021.103709. 

Maák I., Trigos-Peral G., Ślipiński P., Grześ I. M., Horváth G., Witek M. (2021): Habitat features and colony characteristics influencing ant personality and its fitness consequences. Behavioral Ecology 32: 124–137. DOI: 10.1093/beheco/araa112. 

Csősz S., Báthori F., Gallé L., Lőrinczi G., Maák I., Tartally A., Kovács É., Somogyi A. Á., Markó B. (2021): The myrmecofauna (Hymenoptera: Formicidae) of Hungary: survey of ant species with an annotated synonymic inventory. Insects 12: 78. DOI: 10.3390/insects12010078. 

Trigos-Peral G., Abril S., Angulo E. (2021) Behavioral responses to numerical differences when two invasive ants meet: the case of Lasius  neglectus and Linepithema humile. Biological Invasions 23: 935–953. 

Gorczak M., Trigos-Peral G. (2021) Solving a long-standing enigma: Myrmicinosporidium durum belongs to Blastocladiomycota, a phylum of primarily aquatic fungi. Journal of Invertebrate Pathology 184: 107640. 

Sondej I., Domisch T., Finér L., Czechowski W. (2021) Wood ants prefer conifers to broadleaved trees in mixed temperate forests. Agricultural and Forest Entomology 23: 287–296. 

Casacci LP., Barbero F., Ślipiński P., Witek M. (2021) The Inquiline Ant Myrmica karavajevi Uses Both Chemical and Vibroacoustic Deception Mechanisms to Integrate into Its Host Colonies. Biology 10: 654. 

Śliwińska E.B., Martyka R., Woyciechowski M., Blinov A., Nowicki P., Stettmer C., Kajzer-Bonk J., Witek M., Brau M., Gros P., Mühlenberg M., Slowik J., Tyrjanowski P., Settele J.. (2021) Comparison of genetic patterns between European and Asian populations of an endangered butterfly species. Insect Conservation and Diversity 14: 67-80. 

2020 

Bátori Z., Lőrinczi G., Tölgyesi Cs., Módra G., Juhász J., Joy Aguilon D., Vojtkó A., Valkó O., Deák B., Erdős L., Maák I. (2020) Karstic microrefugia host functionally specific ant assemblages. Frontiers in Ecology and Evolution 8: 482. DOI:10.3389/fevo.2020.613738. 

Maák I., Roelandt G., d'Ettorre P. (2020) A small number of workers with specific personality traits perform tool use in ants. eLife 9: e61298. DOI: 10.7554/eLife.61298. 

Maziarz M., Broughton R. K., Casacci L. P., Dubiec A., Maák I., Witek M. (2020) Thermal ecosystem engineering by songbirds promotes a symbiotic relationship with ants. Scientific Reports 10: 20330. DOI: 10.1038/s41598-020-77360-z. 

Módra G., Maák I., Lőrincz Á., Juhász O., Kiss P. J., Lőrinczi G. (2020) Protective behavior or ‘true’ tool use? Scrutinizing the tool use behavior of ants. Ecology and Evolution 10: 13787–13795. 

Maák I., Tóth E., Lenda M., Lőrinczi G., Kiss A., Juhász O., Czechowski W., Torma A. (2020) Behaviours indicating cannibalistic necrophagy in ants are modulated by the perception of pathogen infection level. Scientific Reports 10: 17906. DOI: 10.1038/s41598-020-74870-8. Juhász O., Fürjes-Mikó A., Tenyér A., Somogyi A. Á., Aguilon D. J., Kiss P. J., Bátori Z., Maák I. (2020) Consequences of climate change-induced habitat conversions on red wood ants in a Central European mountain: a case study. Animals 10: 1677. DOI:10.3390/ani10091677. 

Maák I., Czekes Zs., Erős K., Pálfi Zs., Markó Bálint (2020) Living on the edge: changes in the foraging strategy of a territorial ant species occurring with a rival supercolony – a case study. Journal of Insect Behavior 33: 59–68. DOI: 10.1007/s10905-020-09745-x. 

Juhász O., Bátori Z., Trigos-Peral G., Lőrinczi G., Módra G., Bóni I., Kiss P. J., Aguilon D. J., Tenyér A., Maák I. (2020) Large- and small-scale environmental factors drive distributions of ant mound size across a latitudinal gradient. Insects 11 (6): 350. DOI: 10.3390/insects11060350. 

Erős K., Maák I., Markó B., Babik H., Ślipiński P., Nicoară R., Czechowski W. (2020) Competitive pressure by territorials promotes utilization of unusual food source by subordinate ants in temperate European woodlands. Ethology Ecology & Evolution 32: 457–465. DOI: 10.1080/03949370.2020.1753116. 

Somogyi A. Á., Tartally A., Maák I., Barta Z. (2020) Colony size, nestmate density and social history shape behavioural variation in Formica fusca colonies. Ethology 126: 727–734. DOI: 10.1111/eth.13022. 

Kiss P. J., Tölgyesi Cs., Bóni I., Erdős L., Vojtkó A., Maák I. E., Bátori Z. (2020) The effects of intensive logging on the capacity of karst dolines to provide potential microrefugia for cool-adapted plants. Acta Geographica Slovenica 60: 37–48. 

Trigos-Peral G., Rutkowski T., Witek M., Ślipiński P., Babik H., Czechowski W. (2020) Three categories of urban green areas and the effect of their different management on the communities of ants, spiders and harvestmen. Urban ecosystems 23: 803 – 818. 

Trigos-Peral G., Gómez K., Reyes-López J. L. (2020) Contribution to the knowledge of the invasive species in Andalusia: First records of exotic ant species (Hymenoptera, Formicidae) in Axarquía (Torre del Mar, Málaga, Spain). Boletín de la Asociación española de Entomología 44 (1-2): 239–244. 

Trigos-Peral G. (2020) Estrategias reproductivas en hormigas: adaptarse o morir. Iberae 4: 40–43. 

Trigos-Peral G., Witek M., Czechowski W. (2020) Mrówki w Warszawie. Prace i Studia Geograficzne 65.1: 73–82. 

Rutkowski T., Trigos-Peral G. (2020) Pająki i kosarze Pola Mokotowskiego w Warszawie – dane wstępne. Prace i Studia Geograficzne 65.1: 61–65. 

2019 

Rutkowski T., Maák I., Vepsäläinen K., Trigos-Peral G., Stephan W., Wojtaszyn G., Czechowski W. (2019) Ants trapped for years in an old bunker; survival by cannibalism and eventual escape. Journal of Hymenoptera Research 72: 177–184.  

Czechowski W., Trigos-Peral G., Maák I., Vepsäläinen K. (2019) Alate gyne of the ant Dolichoderus quadripunctatus (L.)(Hymenoptera, Formicidae) follows foraging trail to aphids. Journal of Hymenoptera Research 71: 241-248. 

Bátori Z., Vojtkó A., Maák I. E., Lőrinczi G., Farkas T., Kántor N., Tanács E., Kiss P. J., Juhász O., Módra G., Tölgyesi Cs., Erdős L., Aguilon D. J., Keppel G. (2019) Karst dolines provide diverse microhabitats for different functional groups in multiple phyla. Scientific Reports 9: 7176. 

Maák I., Camera J., Casacci L. P., Barbero F., Trigos-Peral G., Ślipiński P., Bonelli S., Zaccagno M., Witek M. (2019) The influence of colony traits on the collective behaviour of Myrmica scabrinodis ants. Insect Conservation and Diversity 12: 481–491. 

García, F., Cuesta‑Segura, A., Espadaler, X., García, J. C., & Sánchez‑García, D. (2019) Lasius piliferus Seifert, 1992 descripción de la reina y actualización de su distribución ibérica (Hymenoptera, Formicidae). Boletín de La Sociedad Entomológica Aragonesa, 65, 39–44. 

Tartally A., Thomas J., Anton C., Balletto E., Barbero F., Bonelli S., Bräu M., Casacci L. P., Csősz S., Czekes Z., Dolek M., Dziekańska I., Elmes G., Fürst M. A., Glinka U., Hochberg M., Höttinger H., Hula V., Maes D., Munguira M. L., Musche M., Nielsen P. S., Nowicki P., Oliveira P. S., Peregovits L., Ritter S., Schlick-Steiner B. C., Settele J., Sielezniew M., Simcox D.J., Stankiewicz-Fiedurek A. M., Steiner F. M., Švitra G., Ugelvig L.V., Van Dyck H., Varga Z., Witek M., Woyciechowski M., Wynhoff I., Nash D. R. (2019) Patterns of host use by brood-parasitic Maculinea butterflies across Europe. Philosophical Transactions of the Royal Society B: 20180202 

2018 

Lőrinczi G., Módra G., Juhász O., Maák I. E. (2018) Which tools to use? Choice optimization in the tool-using ant, Aphaenogaster subterranea. Behavioral Ecology 29: 1444–1452. Review blog: https://blog.oup.com/2018/10/ants-pick-tools-foraging-beheco/ 

Grześ I. M., Ślipiński P., Babik H., Moroń D., Walter B., Trigos-Peral G., Maák I. E., Witek M. (2018) Colony size and brood investment of Myrmica rubra ant colonies in habitats invaded by goldenrods. Insectes Sociaux 65: 275–280. 

Szilágyi M., Cseh V., Maák I. E. (2018) Erdei fülesbagoly (Asio otus) téli táplálékpreferenciája antropogén élőhelyeken. Acta Scientiarum Transylvanica – seria Biologia 23–24: 43–60. 

Trigos-Peral G., Casacci L. P., Ślipiński P., Grześ I. M., Moroń D., Babik H., Witek M. (2018) Ant communities and Solidago plant invasion: Environmental properties and food sources. Entomological Science 21 (3): 270-278. 

Trigos-Peral G. 2018. Conociendo a una de las joyas de la mirmecología: Las hormigas tejedoras del género Oecophylla Smith 1860. La marabunta digital 1: 11–13. 

Ślipiński P., Markó B., Włodarczyk T., Czechowski W. (2018) The foraging strategy of Formica sanguinea (Hymenoptera: Formicidae), a facultative slave-maker. Myrmecological News 26: 55–64. 

Sondej I., Domisch T., Finér L., Czechowski W. (2018) Wood ants in the Białowieża Forest and factors affecting their distribution. Annales Zoologici Fennici 55: 103–114. 

2017 

Maák I., Lőrinczi, G., Le Quinquis, P., Modra, G., Bovet, D., Call, J., d'Ettorre, P (2017) Tool selection during foraging in two species of funnel ants. Animal Behaviour 123: 207–216.  

Bátori Z., Vojtkó A., Farkas T., Szabó A., Havadtői K., Vojtkó A. E., Tölgyesi Cs., Cseh V., Erdős L., Maák I. E., Keppel G. (2017) Large- and small-scale environmental factors drive distributions of cool-adapted plants in karstic microrefugia. Annals of Botany 119: 301–309. 

Somogyi A. Á., Lőrinczi G., Kovács J., Maák I. E. (2017) Structure of ant assemblages in planted poplar (Populus alba) forests and the effect of the common milkweed (Asclepias syriaca). Acta Zoologica Academiae Scientiarum Hungaricae 63: 443–457. 

Trigos Peral G., Rutkowski T., Wojtaszyn G.., Espadaler S. (2017) Myrmicinosporidium durum in Poland: a new location for this fungal ant endoparasite and updated world distribution. Acta Parasitologica 62: 875–879. 

Sánchez-García D., Cuesta-Segura A. D., Aleix Herraiz J., Trigos Peral G., García García F., Catarineu C., Arcos González J., Fernández Martínez J. A. 2017. Listado actualizado de las hormigas de la península ibérica e islas baleares (Hymenoptera: Formicidae). Iberomyrmex 9: 74. 

Espadaler, X., Sánchez‑García, D., & García‑García, F. (2017) Temnothorax ibericus (Menozzi, 1922) , un endemismo ibérico orófilo (Hymenoptera, Formicidae). Iberomyrmex, 9, 5–8. 

Sánchez‑García, D., & Espadaler, X. (2017) Una nueva especie parásita social para la península ibérica. Bothriomyrmex communista santschi, 1919 (Hymenoptera, Formicidae) en España. Iberomyrmex, 9, 11–13. 

Ślipiński P., Żmihorski M. (2017) Changes in the speed of ants as a result of aggressive interactions. Insect Science 24: 842–852. 

Csata E., Timus N., Witek M., Casacci L. P., Lucas C., Bagneres A. G., Sztencel-Jablonka A., Barbero F., Bonelli S., Rakosy L., Marko B. (2017). Lock-picks: fungal infection facilitates the intrusion of strangers into ant colonies. Scientific Reports 7: article nb. 46323 

NAJWAŻNIEJSZE OSIĄGNIĘCIA: 

1. Nasze badania wykazały, że mrówki z rodzaju Aphaenogaster podczas żerowania i zdobywania płynnego pokarmu wykorzystują narzędzia o określonych właściwościach, które to zwiększają efektywność żerowania. Ponadto wykazaliśmy, że tylko część robotnic, o określonych cechach behawioralnych (osobowości) używa narzędzi. Robotnice o lepiej rozwiniętych cechach eksploracyjnych i o lepszych zdolnościach łowieckich, były bardziej skłonne do używania narzędzi w trakcie zdobywania i przenoszenia pokarmu do kolonii.  

2. W naszych trwających obecnie badaniach sprawdzamy wpływ urbanizacji na biologię pospolitego gatunku mrówki Lasius niger. Nasze wyniki wykazały, że ze względu na różnice temperatur między siedliskami miejskimi a naturalnymi, różne cechy historii życia mrówek różnią się, w zależności od rodzaju siedliska. Urbanizacja i wyższa temperatura w miastach wpływa na roczną jak i dobową aktywność żerowania mrówek, które to są wydłużone w warunkach miejskich. Wyższe temperatury w środowisku miejskim wpływają również na szybszy rozwój larw i zwiększoną śmiertelność dorosłych osobników. Ponadto, rodzaj preferowanego pokarmu (cukry/białko/tłuszcz) oraz zawartość tkanki tłuszczowej u młodych królowych różni się w populacjach miejskich i populacjach żyjących w warunkach naturalnych. 

3. W ciągu ostatnich kilku lat prowadziliśmy badania dotyczące zmienności behawioralnej u mrówek i czynnikami ją promującymi. Główne wyniki tych badań wykazały m.in., że typ siedliska może wpływać na różne cechy behawioralne zarówno na poziomie osobników, jak i całych kolonii, a te cechy zachowania, które najsilniej wpływają na produktywność kolonii, mają również ogromny wpływ na różnice w osobowości osobników. Wykazaliśmy również, że warunki rozwoju poczwarek mogą wpływać na strategie ryzyka żerowania stosowane przez te osobniki jako dorosłe robotnice. W tym samym badaniu odkryliśmy, że wraz z wiekiem robotnice są skłonne do znacznie dłuższego żerowania w najwyższych i najbardziej ryzykownych temperaturach. Innym czynnikiem, który może silnie wpływać na zmienność w zachowaniu mrówek i wpłynąć na kondycję kolonii, jest infekcja grzybem. Wykazaliśmy, że zakażone mrówki są mniej agresywne i przez to chętniej akceptują w kolonii zarówno niespokrewnione królowe jak i pasożyty społeczne.